Een hoge voedselprijs kan aanzienlijke sociale onrust veroorzaken, vooral in landen waar een groot deel van de bevolking naar verhouding veel van hun inkomen aan voedsel besteedt. Deze onrust kan zich manifesteren in verschillende vormen, waaronder protesten, rellen, en een toename van criminaliteit.
Ten eerste, wanneer voedselprijzen stijgen, wordt de toegang tot basisvoedsel voor veel mensen moeilijker. Dit raakt vooral de armste lagen van de bevolking, die vaak al worstelen om in hun dagelijkse behoeften te voorzien. Het niet kunnen voorzien in basisbehoeften leidt tot frustratie en wanhoop, wat de kans op sociale onrust vergroot.
Ten tweede, hoge voedselprijzen kunnen de inkomensongelijkheid verergeren. Terwijl de armste huishoudens een groter percentage van hun inkomen aan voedsel moeten uitgeven, voelen de rijkere huishoudens de effecten minder sterk. Deze ongelijkheid kan spanningen tussen verschillende sociaaleconomische groepen aanwakkeren en leiden tot conflicten.
Daarnaast kunnen stijgende voedselprijzen het vertrouwen in de regering en andere instituties ondermijnen. Burgers kunnen de overheid verantwoordelijk houden voor hun economische moeilijkheden, vooral als ze geloven dat corruptie, slecht beleid of wanbeheer bijdragen aan de prijsstijgingen. Dit wantrouwen kan zich vertalen in protesten en eisen voor politieke verandering.
De geschiedenis biedt meerdere voorbeelden van sociale onrust en opstanden veroorzaakt door hoge voedselprijzen, bijvoorbeeld als aanleiding voor de Franse revolutie (1789). En tijdens de Arabische Lente in 2010-2011 speelden stijgende voedselprijzen een belangrijke rol bij het aanwakkeren van protesten in verschillende landen in het Midden-Oosten en Noord-Afrika. Mensen gingen de straat op om te protesteren tegen de hoge kosten van levensonderhoud en eisten politieke en economische hervormingen.
Tot slot, internationale organisaties zoals de Wereldbank en de Voedsel- en Landbouworganisatie van de Verenigde Naties (FAO) hebben gewaarschuwd dat aanhoudende hoge voedselprijzen de sociale stabiliteit en de status quo kunnen bedreigen, vooral in het globale zuiden. Dit geldt voor de voedselzekerheid, maar biedt juist kansen voor het verzet tegen de status quo, die wordt gevormd door het kapitalistische neokoloniale wereldvoedselsysteem. Dit systeem is mede verantwoordelijk voor de scherpe fluctuatie van de voedselprijzen en is een bedreiging voor de voedselzekerheid voor vooral mensen in het globale zuiden. Hierover later meer.
Verder lezen, kijken en luisteren:
- Whetstone audio dispatch, Tunisian Baguette revolt, 26-3-22.
- Eat this podcast, Food prices and social unrest, 14-4-14.