De lente is gekomen! En dat betekent dat in Iran en de omliggende landen de viering van het Perzisch nieuwjaar (noroez) begonnen is. De komst van de lente is traditiegetrouw een belangrijk ecologisch en cultureel moment voor de mens. Na de koude, donkere en onvruchtbare winter, breekt een nieuwe tijd aan waarin de natuur weer opbloeit en de mens kan overgaan tot het verbouwen van voedselgewassen en er langzaam een einde komt aan het monotone winterse dieet.
Het vieren van Noroez (nieuwe dag) is een jaarlijkse traditie voor veel mensen met Perzische wortels. Het is een seculier feest, ontstaan vanuit de Zoroastristische (religie gesticht in Perzië door de profeet Zarathustra) geloofsovertuiging die stamt uit het eerste millennium voor onze jaartelling. De festiviteiten komen tot een hoogtepunt rond de lente-evening en staat bol van de symboliek.
De representatie van de lente is te zien aan de haft sin. Dit zijn zeven etenswaren met de letter S in het Farsi, die uitgestald worden op de eettafel, tapijt of een centrale plek in huis. Deze opstelling bestaat uit sebzeh (tarwe-, gerst of linzenspruiten), dat symbool staat voor wedergeboorte. De zoete pudding (semenu) die gemaakt wordt van tarwekiemen vertegenwoordigd overvloed. Daarnaast maken Perzische olijven, knoflook, appels, sumak (besje met citrusachtige smaak) en azijn, met elk hun eigen betekenis, de zeven compleet.
In de traditionele gerechten die tijdens Noroez gegeten worden zie je de symboliek van de lente ook terug. Zoals in het gerecht sabzi polo mahi (verwant aan pilaf en Briyani). Dit bijgerecht bestaat uit gekruide rijst met verscheidene kruiden (koriander, peterselie en bosui) en wordt geserveerd met (gefrituurde) vis als symbool voor het leven. Een ander mooi voorbeeld is kuku sabzi. Dit gerecht lijkt op een frittata (deegloze quiche), bereid met ei (geboorte), kruiden, walnoten en zuurbessen.
Norooz mobarak!
Verder lezen, kijken en luisteren
- Shaida, The legendary cuisine of Persia, 1994. (boek)