Onze menselijke voorouders worden meestal aangeduid als jager-verzamelaars. Dit waren mensen – afhankelijk van hun omgeving – die leefden van een combinatie van jagen, vissen en het verzamelen van plantaardige wilde voedingsmiddelen. De term jager-verzamelaars lijkt echter te suggereren dat de jacht het belangrijkst wordt geacht voor de voedselvoorziening van de prehistorische mens. Deze nadruk op de mannelijke activiteit (het jagen) ondermijnt de rol van de vrouw in onze evolutie en suggereert een afhankelijkheid die al vroeg moet zijn ontstaan in de menselijke ontwikkeling.
De jacht was echter niet het belangrijkst voor onze voedselvoorziening duizenden jaren geleden. Vrouwen zorgden namelijk voor het leeuwendeel van de voedselopbrengst door middel van het verzamelen van onder andere eetbare knollen, wortelen, noten, zaden, vruchten, schaal- en schelpdieren, insecten en het jagen op kleinere dieren. Antropologen lijken hiervoor bewijs te hebben gevonden bij verschillende hedendaagse jager-verzamelaars gemeenschappen.
Bewijs kan worden gevonden door slijtageplekken en tandplak op de tanden te bekijken. Tevens kan de chemische structuur van botten geanalyseerd worden die gevonden zijn van onze voorouders. Hieruit blijkt dat de mens een overwegend plantaardig dieet tot zich nam, waarin het eten van vlees een minder belangrijke rol speelde dan lang is gedacht.
Het is dus beter om de aanduiding jager-verzamelaar te veranderen in verzamelaar-jager om zo aan te geven dat het vrouwelijke aandeel in de voedselvoorziening net zo, of zelfs belangrijker was in het levensonderhoud van de vroege mens. Het is echter moeilijk om een waardeoordeel te geven over de rolverdeling en de complexe wederzijdse afhankelijkheid in deze samenlevingen.
Verder lezen, kijken en luisteren:
- The dirt, the paleodiet: low-carb no more, 29 juli 2018. (podcast)
- Wrangham, Koken: over de oorsprong van de mens, 2009. (boek)
- Gremillion, Ancestral appitites: food in prehistory, 2011. (boek)